دانشمندان جمجمـهی باستانی را پیدا کرده‌اند کـه به دلایلی نامعلوم توسط انسان شده است. انتشار نخستین تصویر از جمجمه سه هزار ساله تهران این جمجمـه درون سایتی متعلق بـه دوره نوسنگی پیدا شده کـه قدمت آن بـه ۳۴۰۰ که تا ۳۰۰۰ سال پیش از مـیلاد بازمـی‌گردد.
این جمجمـه سال ۱۹۷۸ مـیلادی (۱۳۵۷ هجری شمسی) درون سایت «Champ-Durand» واقع درون فرانسه کـه قدمت آن بـه حدود ۵۰۰۰ سال پیش بازمـی‌گردد، انتشار نخستین تصویر از جمجمه سه هزار ساله تهران کشف شد و همان ابتدا، ی بزرگ کـه پهنای آن بـه چندین سانتی‌متر مـی‌رسید، توجه پژوهشگران را جلب کرد. انتشار نخستین تصویر از جمجمه سه هزار ساله تهران با توجه بـه بررسی‌های اولیـه، دانشمندان تصور مـی‌د کـه این جمجمـه بر اثر ضربه شاخی دیگر طی یک درگیری شده باشد.
«فرناندو رامـیرز روزی» (Fernando Ramirez Rozzi) و «آلن فرمن» (Alain Froment) از دانشمندان مرکز ملی تحقیقات علمـی و موزه انسان‌شناسی فرانسه، اخیرا بـه بررسی علمـی دوباره این جمجمـه پرداخته‌اند. نتایج بررسی‌های آن‌ها نشان مـی‌دهد کـه ایجادشده درون این جمجمـه، به‌احتمال‌زیـاد بـه دست انسان و با روش جراحی جمجمـه از طریق مته‌کاری (trepanning) شده است.
روزی توضیح مـی‌دهد: انتشار نخستین تصویر از جمجمه سه هزار ساله تهران «پیش‌ازاین گروهی از دانشمندان معتقد بودند کـه ایجادشده درون جمجمـه این بر اثر ضربه شاخی دیگر درون یک مبارزه بـه وجود آمده است؛ اما ما درون بررسی‌های جدید خود، متوجه شدیم کـه امکان ندارد این توسط دیگری ایجاد شده باشد. بـه نظر ما این حاصل مته‌کاری به‌وسیله انسان است.»
بـه روش مته‌کاری از حدود ۱۰ هزار سال پیش از مـیلاد و در دوره مـیان‌سنگی شناخته شده بود. البته دانشمندان هنوز بر سر هدف یـا اه این عمل اتفاق‌نظر ندارند. شدن این جمجمـه بـه دست انسان با توجه بـه شواهد، قطعی هست و تصور مـی‌شود کـه این به منظور از بین بردن سردرد یـا عامل بیماری درون سر ایجاد شده باشد؛ اما شواهد زیـادی درون استفاده از روش عمل جراحی مته‌کاری درون حیوانات نداریم. تنـها نمونـه دیگر، جمجمـه گرازی وحشی هست که سال ۱۹۴۸ مـیلادی (۱۳۲۷) کشف شد و به نظر مـی‌رسید کـه نشانـه‌هایی از شدن با مته را داشته باشد؛ اما این جمجمـه خارج از سایت باستان‌شناسی کشف شد و به همـین دلیل، پژوهشگران نتوانستند قدمت و دوران شدن آن را تعیین کنند؛ از همـه بدتر اینکه متأسفانـه این جمجمـه درون حال حاضر گم شده است.
یکی از دلایلی کـه نشان مـی‌دهد این جمجمـه با مته‌کاری و در عمل جراحی شده، آن هست که ، چهارگوش و زاویـه‌دار هست که از نشانـه‌های روند عمل جراحی بـه شمار مـی‌آید. اسکن جمجمـه و بازسازی شکل سه‌بعدی آن، سطح صاف اطراف را نشان مـی‌دهد و درستی ایده عمل جراحی را قوت مـی‌بخشد.
نشانـه‌های روی جمجمـه (a و b. و c) و مقایسه آن‌ها با جمجمـه انسان‌هایی کـه تحت عمل جراحی مته‌کاری قرار گرفته‌اند (d و e)
شرح عکس: نشانـه‌های روی جمجمـه (a و b. و c) و مقایسه آن‌ها با جمجمـه انسان‌هایی کـه تحت عمل جراحی مته‌کاری قرار گرفته‌اند (d و e)
دانشمندان البته شواهد و مدارکی مبنی بر التیـام و ترمـیم این حفره بعد از عمل جراحی پیدا نکرده‌اند کـه مـی‌تواند حاکی از آن باشد که، نجات پیدا نکرده و خیلی زود بعد از عمل جراحی جان خود را از دست داده است، البته این احتمال هم مطرح هست که پیش از پایـان کار، مرده باشد.
باستان‌شناسان، دو فرض اصلی را به منظور این عمل جراحی مطرح کرده‌اند؛ نخست اینکه این و شواهد آن نشان‌دهنده تمرین به منظور عمل جراحی هست و دیگر، آنکه این عملی جراحی به منظور درمان و کاهش درد انجام گرفته کـه به شکست انجامـیده است.
روزی البته احتمال‌های دیگر را منتفی نمـی‌داند: «آیـا این عمل ( جمجمـه) به منظور مراسم مذهبی یـا تشریفاتی خاص انجام گرفته است؟ ما اطلاعاتی درون این مورد، درون دست نداریم. آیـا مردمان آن روزگار مـی‌دانستند کـه این درون سرش دچار بیماری است؟ مـی‌دانیم کـه انسان مـی‌توانسته از درد یـا مشکلاتش سخن بگوید، اما کـه نمـی‌توانسته حرف بزند! بنابراین این فرضیـه کـه عمل جراحی مذکور مـی‌توانسته یک تمرین پزشکی باشد، قوت مـی‌گیرد.»
نکته قابل‌توجه دیگر، آن هست که این جمجمـه درون بخش زباله و خارج از بخش مس سایت یـافت شده است. درون حال حاضر، این جمجمـه نخستین و تنـها مدرک ما از جراحی روی جمجمـه حیوانات است؛ اما این امکان وجود دارد کـه جمجمـه‌های مشابه بیشتری وجود داشته باشند کـه با کشف آن‌ها بتوان شواهدی از روش جراحی با مته‌کاری بـه دست آورد. شاید آن زمان بهتر بتوان توضیح داد کـه چرا اجداد ما این کار را کرده‌اند و چه هدفی را دنبال مـی‌کرده‌اند.
شرح کامل این مطالعات درون آخرین شماره مجله آنلاین «Scientific Reports» منتشر شده و قابل‌دسترس است.
سینا پرس
[عمل جراحی ۵۰۰۰ ساله روی جمجمـه+تصاویر انتشار نخستین تصویر از جمجمه سه هزار ساله تهران]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Tue, 17 Jul 2018 12:52:00 +0000